Η δυναμική της τεχνολογίας και των παροχών της προς τον άνθρωπο και τη ζωή του σε όλους τους τομείς είναι άμεσα ορατή στην καθημερινότητα. Μεταξύ αυτών των επιτευγμάτων, οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές και το διαδίκτυο έχουν κυρίαρχη θέση.
Παρ’ όλα αυτά, συγκεκριμένα χαρακτηριστικά στον τρόπο λειτουργίας τους, όπως η απόλυτη ελευθερία στη διακίνηση των πληροφοριών και η δυνατότητα παραποίησης αυτών, διευκολύνουν στην εξωτερίκευση αρνητικών χαρακτηριστικών της συμπεριφοράς του ανθρώπου, κυρίως τάσεων βίας και επιθετικότητας. Έτσι οι σύγχρονες κοινωνίες βρίσκονται πλέον αντιμέτωπες με μία ιδιαίτερα επικίνδυνη μορφή βίας, το ηλεκτρονικό έγκλημα.
Σίγουρα υπάρχει έντονος προβληματισμός, γιατί είναι συνεχώς αυξανόμενα τα κρούσματα του ηλεκτρονικού εγκλήματος με θύματα κυρίως νέους ανθρώπους και έτσι επιβάλλεται η αφύπνιση όλων προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι αιτίες του προβλήματος και κυρίως να προωθηθούν λύσεις για την αντιμετώπισή τους.
ΑΙΤΙΑ
- Η ελλιπής γνώση σε επίπεδο συστηματικής και υπεύθυνης εκπαίδευσης για τη σωστή χρήση των υπολογιστών και του διαδικτύου και η άγνοια των πραγματικών κινδύνων που ελλοχεύουν στο χώρο αυτό. Οι περισσότεροι νέοι εξοικειώνονται με τη χρήση των υπολογιστών από μικρή ηλικία και κυρίως κατά τρόπο προσωπικό και εμπειρικό. Οι γνώσεις που προσφέρει το εκπαιδευτικό σύστημα είναι σίγουρα αξιόπιστες, αλλά συχνά λαμβάνονται σε χρονικό διάστημα που έπεται της στιγμής ενασχόλησης με αυτούς.
- Το οικογενειακό και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον δεν εποπτεύει ούτε ενημερώνει πάντα όπως πρέπει τα νέα παιδιά για τα φαινόμενα του ηλεκτρονικού εγκλήματος. Αντίθετα, δε, πολλές φορές η οικογένεια παροτρύνει τους νέους για την ενασχόλησή τους με τους υπολογιστές είτε άμεσα είτε έμμεσα. Άλλοτε απουσιάζουν τα πρότυπα και τα κίνητρα για την δημιουργική αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου των νέων με την τέχνη, τον πολιτισμό και τον αθλητισμό και άλλοτε θεωρείται επιβεβλημένη ενασχόληση στα πλαίσια της κοινωνικής αποδοχής, της μελλοντικής επαγγελματικής αποκατάστασης και του σύγχρονου τρόπου ζωής. Είναι εμφανές ότι η σύγχρονη οικογένεια και η σύγχρονη κοινωνία δεν επιβραβεύουν όπως θα έπρεπε την ανάγνωση βιβλίων, την συμμετοχή σε κοινωνικές δραστηριότητες, την προτεραιότητα στην ανθρώπινη επικοινωνία και στις κοινωνικές συναναστροφές. Έτσι, το διαδίκτυο γίνεται για τα παιδιά ένα υποκατάστατο και μία ψευδαίσθηση της κοινωνικής τους ζωής.
- Η εξοικείωση των νέων παιδιών με την τεχνολογία από μικρή ηλικία, σήμερα, και ο, αναμφίβολα, ευεργετικός της ρόλος σε πολλά σημαντικά θέματα της ζωής του νέου, όπως είναι η επικοινωνία, η ψυχαγωγία και η γνώση, προκαλούν μία εμπιστοσύνη των νέων παιδιών απέναντι στην τεχνολογία και μία απόλυτα θετική εικόνα. Άρα δύσκολα ένα παιδί υποψιάζεται την απειλή που μπορεί να προκύψει από ένα μέσο ευχάριστο και ωφέλιμο.
- Τα περιστατικά ηλεκτρονικού εγκλήματος δεν προβάλλονται έτσι όπως θα έπρεπε ώστε να προκαλέσουν ανησυχία και προβληματισμό. Συχνά συγχέονται με γενικότερες πράξεις βίας στη σύγχρονη κοινωνία και επομένως τα νέα παιδιά δεν κάνουν πάντα ορθή εκτίμηση του προβλήματος. Θα ήταν αναγκαίο να γίνεται αναφορά ακόμα και μέσα στο χώρο του σχολείου, ενώ απουσιάζει η ενημέρωση από υπεύθυνους φορείς και καταρτισμένα άτομα είτε εντός της σχολικής κοινότητας είτε, ακόμα, και με τη μορφή εύστοχων και παραστατικών διαφημιστικών μηνυμάτων.
- Επιπλέον ο ίδιος ο χώρος του διαδικτύου και των υπολογιστών έχει κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, που αν χρησιμοποιηθούν λανθασμένα, διευκολύνουν εκείνες τις τάσεις των ανθρώπων που είναι επιρρεπείς στο έγκλημα. Η ανωνυμία και η δυνατότητα παραποίησης των αληθινών στοιχείων, η πλαστοπροσωπία, η παραβίαση προσωπικών δεδομένων και αρχείων, η απόλυτη ελευθερία του χώρου και η δυνατότητα του κάθε χρήστη να γίνεται πομπός και δέκτης πληροφοριών δίνει διέξοδο στην αρρωστημένη διάθεση και την παραβατικότητα κάποιων ανθρώπων.
ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ
- Οι προεκτάσεις είναι ιδιαίτερα δυσμενείς, καθώς απειλείται ένα σύνολο ανθρωπίνων δικαιωμάτων και σε ακραίες περιπτώσεις ακόμα και το ίδιο το αγαθό της ζωής. Τα θύματα χάνουν την ψυχική τους ασφάλεια και ηρεμία και καταρρίπτεται το δικαίωμα στην προσωπική ζωή και στα προσωπικά δεδομένα. Χάνεται το δικαίωμα στην επικοινωνία και την έκφραση και υπάρχει μία γενικευμένη καχυποψία απέναντι στο διαδίκτυο, το οποίο είναι, απόλυτα, σημαντικό. Αμφισβητείται γενικότερα η αξία των υπολογιστών, των οποίων όμως η ορθή χρήση έχει ανατρέψει με εντυπωσιακά θετικό τρόπο την πορεία της ζωής και του πολιτισμού. Αδικείται έτσι ένα σημαντικό αγαθό του σύγχρονου πολιτισμού.
- Πολλά παιδιά κυριεύονται από ψυχολογικά προβλήματα, γίνονται εσωστρεφή και αντικοινωνικά.
- Βγάζει στην επιφάνεια προκαταλήψεις και στερεότυπα, ρατσιστικές συμπεριφορές. Πολλοί μαθητές είναι θύματα του ηλεκτρονικού εκφοβισμού και αυτό μακροπρόθεσμα επιδρά αρνητικά στην κοινωνικοποίησή τους και την κοινωνική παρουσία.
- Αλλά και στο κόσμο των ενηλίκων, το ηλεκτρονικό έγκλημα μπορεί να στραφεί όχι μόνο κατά της ζωής αλλά και κατά σημαντικών πληροφοριών στον εργασιακό και στον οικονομικό τομέα.
- Αντιτίθεται με το επίπεδο του πολιτισμού μίας κοινωνίας, καθώς όλα τα αγαθά που δημιουργεί ο άνθρωπος ουσιαστικά υπάρχουν για να βελτιώσει τις συνθήκες της ζωής του.
Να μην φοβούνται (οι νέοι και το περιβάλλον) να καταγγείλουν τα φαινόμενα ηλεκτρονικού εγκλήματος για να αναλάβουν δράση οι αρμόδιες υπηρεσίες.
Η τεχνολογία δεν είναι αρνητική, αλλά ο τρόπος που τη χρησιμοποιούμε είναι, συχνά, λανθασμένος.
