- Τελεία: Το νόημα έχει ολοκληρωθεί
- Άνω Τελεία:
- Υπάρχει νοηματική αυτοτέλεια στο συγκεκριμένο τμήμα του λόγου αλλά αυτή θα ολοκληρωθεί με όσα θα ακολουθήσουν (μέχρι την τελεία).
- Είναι μία μικρή παύση του λόγου που συμπληρώνει ή διασαφηνίζει το νόημα της προηγούμενης περιόδου.
- Μπορεί να συμβάλει στο χωρισμό μίας φράσης σε δύο μέρη (ίσως αντίθετα).
- Να γίνει μέσο παράθεσης ή απαρίθμησης στοιχείων.
- Εισαγωγικά:
- Εντός αυτών καταγράφονται τα λόγια προσώπου που αναφέρονται κατά λέξη
- Ξεχωρίζουν λέξεις – φράσεις – ρητά που δεν ανήκουν μέσα στη συνηθισμένη γλώσσα.
- Με αυτά δηλώνονται ειδικοί όροι, επιστημονικοί όροι, τίτλοι έργων.
- Με τη μορφή του σχολίου μπορούν να δηλώνουν ειρωνεία, αμφισβήτηση – σχετικοποίηση νοήματος, έμφαση, μεταφορική χρήση λέξης.
- Αποσιωπητικά:
- Δείχνουν πως αποσιωπούμε κάτι, πως η φράση κι ο λόγος είναι ανολοκλήρωτα.
- Με τη μορφή σχολίου μπορεί να σημαίνουν περιφρόνηση, δισταγμό, ειρωνεία, απειλή, ντροπή, συγκίνηση.
- Διπλή Παύλα:
- Απομονώνει ένα μέρος της φράσης, το οποίο, όμως, δεν είναι τόσο επουσιώδες (ασήμαντο) ώστε να τεθεί σε παρένθεση.
- Εμφαντικά προβάλλεται αυτό το τμήμα της φράσης κι είναι αναγκαίο για τη νοηματική πληρότητα του λόγου.
- Άνω και Κάτω Τελεία:
- Βρίσκονται μπροστά από τα λόγια που αναφέρονται κατά λέξη.
- Μπροστά από γνωμικό, παροιμία, ορολογία, ευθύς λόγος.
- Μπροστά από απαρίθμηση, ερμηνεία και συμπέρασμα.
- Ερωτηματικό:
- Έκφραση απορίας.
- Σα σχόλιο μέσα σε παρένθεση μπορεί να σημαίνει ειρωνεία, αμφιβολία, αυτονόητο (ρητορική ερώτηση).
- Θαυμαστικό:
- Δηλώνει θαυμασμό, έκπληξη, χαρά, φόβο.
- Ως σχόλιο μέσα σε παρένθεση σημαίνει: απορία, αμφιβολία, ειρωνεία, από/(επί) δοκιμασία.
- Παρένθεση:
- Συμπληρώνει κι επεξηγεί απόψεις ή όρους με στοιχεία, τα οποία είναι δευτερευούσης σημασίας και θα μπορούσαν να παραλειφθούν.
- Δηλώνονται παραπομπές.
- Παύλα: Στο διάλογο δείχνει την εναλλαγή των προσώπων.
- Κόμμα:
- Διαχωρίζει όμοιους όρους (ασύνδετο).
- Παράθεση – επεξήγηση.
- Κλητική προσφώνηση.
- Δευτερεύουσες προτάσεις.
- Παρένθετες προτάσεις.
